Halverwege vorige eeuw observeerde de osteopaat Mitchell Afrikaners in relatie tot rugklachten. Hem was opgevallen dat vooral mannen aldaar vaak met rugklachten worstelden, met de percentages die wij in het Westen ook gewend zijn. Ruim 60% van de mannen had rugklachten, terwijl de vrouwen nagenoeg geen klachten hadden. Een nadere observatie leerde Mitchell dat de mannen vaak onderuitgezakt in de plaatselijke kroeg zaten. De vrouwen daarentegen liepen de hele dag naar de waterput op en neer en naar het veld, telkens met de te dragen last op hun hoofd, van waterkruik tot takkenbossen.

Deze observatie combineerde Mitchell met zijn nauwgezette kennis van de anatomie van het menselijk lichaam. De loodrechte druk van de lasten op het hoofd van de vrouwen, vraagt om sterke rugspieren. Maar dit zijn niet de rugspieren die wij in het Westen bij de fysiotherapeut of in het fitnesscentrum versterken. Het zijn de intrinsieke spieren die de rug recht houden en met hun zekere mate van spanning rugklachten juist voorkomen. Deze intrinsieke spieren zitten tussen de verschillende wervels.

Mitchell ontwikkelde speciale oefeningen om mensen met rugklachten te behandelen en vooral om te voorkomen dat rugklachten optreden. Deze oefeningen, strekkingsoefeningen, zijn feitelijk heel simpel. Waarschijnlijk te simpel voor onze hedendaagse geneeskunde. Een van de meest effectieve methode is om ’s morgens vroeg ca. een half uur met een gewicht van 1 kilo op het hoofd rond te lopen, staande te ontbijten, de krant te lezen, etc. Dat geeft een dagelijkse impuls aan de intrinsieke rugspieren om de wervelkolom uit te strekken. Dergelijke oefeningen hebben ’s avonds geen zin, omdat men zich daarna weer ontspant.

De oefeningen van Mitchell of de nabootsing van Afrikaanse vrouwen is weer niet bij iedereen van toepassing. Vaak moet eerst de achterliggende oorzaak van de zwakke spieren achterhaald worden. Dat kan veroorzaakt worden door een trek van de ingewanden, een statiekverandering of geblokkeerde wervels. Dit zal eerst onderzocht moeten worden. Daarnaast speelt de psyche een rol. Uit iemands manier van zitten en lopen is zoveel meer te halen dan het louter constateren dat iemand scheef staat. Uit een stijve spier is zoveel meer te halen dan de vaststelling dat dit ‘hypertone spier’ is. Het is het fascinerend om te zien hoe groot de wisselwerking is tussen lichaam en psyche.